XX asr 20-yillarining boshlarida hozirgi O’zbekistin hududida KSFSK TASSKning Sirdaryo, Fargona, Samarqand viloyatlari, Buxoro markaziy va g’arbiy qismi Xorazm respublikari tarkibida kirar edi. Kommunistik partiya esa hukmron partiya bo’lib qolaverdi. Joylardan kelgan talablar natijasida Turkkomissiya tugatildib, Turkbyuro esa O’rta Osiyo byurosida aylantirildi va O’rta Osiyoda rahbar markaz bo’lib qoldi. Sovet hokimiyati o’lkada sanoat transport qishloq xo’jaligini rivojlantirish, ishlab chiqaruvchilarni materiallar, xom ashyo bilan ta’minlash uchun anchagina harakat qildi. Ishchilar mehnatini rag’batlantirish, aholining juda muhtoj guruhlarining ahvolini yengillashtirishi yuzalaridan choralar ko’rdi. Ijtimoiy tarbiya masalalari, har xil o’quv yutrlari ochildi, madaniy oqartiv ishlari olib borildi, gazeta va jurnallat nashr etildi. Lekin o’lka tum
... Читать дальше »
Dashti qipchoq Dashti qipchoq umumiy nom bilan «qipchoqlar» deb atalgan ko'chmanchi turkiy tilli qabilalarning yurti bo'lgan. Yozma manbalarda bu nom XI asrdan boshlab tilga oli-nadi. Dashti qipchoq —- bu, Sirdaryoning quyi oqimi, Balxash ko'lidan to Dnepr daryosining quyi oqimigacha bo'lgan geografik hududdir. Ayni paytda Dashti qipchoq chegaralari tarixiy voqealar jarayonida o'zgarib turgan. Bu chegaralar Kavkaz tog'lari, Qora va Kaspiy dengiz-larigacha yetib borgan. Dashti qipchoq ikki qismga — Sharqiy va G'arbiy qismlarga bo'lingan. Uning Sharqiy qismi O'rol daryosi va Sirdaryoning quyi oqimidan to Balxash ko'ligacha; G'arbiy qismi esa O'rol va Volga daryolaridan to Dneprgacha bo'lgan hududlarni o'z ichiga olgan. Qipchoqlar ras solnomalarida p o l o v e t s l a r , V i z a n t i y a m a n b a l a r i d a k u m
... Читать дальше »
Futbol(ingl. «foot» — oyoq, «ball» — toʻp) — sport oʻyini. Oʻyindan maqsad toʻpni raqib darvozasiga kiritish. Bunga har bir jamoadagi darvozabon xalaqit berishga intiladi, unga oʻz darvozasi yaqinidagi jarima maydonchasi ichida toʻpga qoʻl bilan teginish ruxsat etilgan. Boshqa barcha oʻyinchilarga, shuningdek oʻz jarima maydonchasidan tashqariga chiqqan darvozabonga ham bunday huquq berilmagan.
Toʻp uchun kurashda chalib yiqitish, raqibga zarba berish kabi kuch ishlatishlar taʼqiqlanadi. Agar oʻyinchi toʻpga qoʻlidan tashqari tanasining istalgan boshqa yeri (odatda oyogʻi) bilan istalgan vaqtda zarba bera oladigan holatda boʻlsa, oʻyinchi toʻpni egalladi, deb hisoblanadi
Boks
Mushtumli kurashni tasvirlovchi suratlar va hujjatlar tarixi eramizdan avvalgi 3-ming yillikka borib taqaladi[1] (Iroqda mushtli kurash haqida eslatuvchi 7 ming yil yoshli tosh lavha topilgani haqida iddao ham mavjud).[2] Qoʻlqopli janglar haqida hikoya qiluvchi eng qadimiy manbalar Minoy Kritida topilgan (eramizdan avvalgi 1500-yil).[1]
Qadimgi Yunonistonda bunday janglar pigme, deb atalgan va EA 688-yilda Olimpiya Oʻyinlariga kiritilgan. Ishtirokchilar charm qoʻlqop kiyib kurashishgan. Qadimgi Rimda gladiatorlar qilichbozlikdan tashqari shunday mushtumli janglarda ham qatnashishardi. Keyinchalik bu kurash Rim oqsuyaklari orasida ham tarqalib ketdi, biroq imperator Oktavian Avgust bunga chek qoʻydi. Ancha vaqt oʻtib, eramizning 500-yilida bu kurash Buyuk Teodorix tomonidan diniy sabablarga koʻra taqiqlandi, lekin bu taqiq katta ta'sir ko'rsatmadi.
Zamonaviy boks XVIII asrda shakllana boshladi. 1743-yilda Jack Broughton bokschilarni oʻlimdan asrash uchun qoidalar (beldan pastga urmaslik, yiqilgan raqibga tegmaslik kabi) kiritdi. 1867-yili John Graham Chambers tomonidan yangi qoidalar eʼlon qilindi. XX asrda xalqaro boks tashkilotlari (WBA, WBO, IBF, WBC) tuzildi.